دزآزما

در بدن انسان به طور متوسط یک کیلو گرم کلسیم وجود دارد که 99% آن به صورت بلورهای هیدروکسی آپاتیت در ساختمان استخوان هاست و 1% باقی مانده نیز در خارج استخوانها  قرار دارد استخوان بافت فعالی است و مدام در حال تبادل کلسیم با محیط خارج است. البته برای این تبادلات تنها از 1% کلسیم موجود در خود استفاده می کند و در واقع 1% از آن به صورت آزاد و قابل تبادل با محیط است. در وضعیت طبیعی و در زمانی که این تبادلات در حال تعادل هستند میزان جذب کلسیم در بافت استخوان با میزان کلسیم که در اثر تجزیه و تحلیل استخوان ها آزاد می گردد معادل است. غلظت کلسیم در مایعات خارج سلولی بدن از یک سو تحت تاثیر اعمالی چون جذب روده ای و دفع کلیوی و از سوی دیگر تحت اثر تبادلات با بافت استخوانی می باشد از این رو وجود یک سیستم حساس و دقیق به منظور ثابت تگه داشتن غلظت یون کلسیم ضروری است عوامل اصلی این سیستم تنظیم شامل:

1-        هورمون پاراتیروئید PTH

2-        کلسی تریول

3-        کلسیتونین

در این بخش در مورد نقش PTH بر تنظیم غلظت کلسیم صحبت میشود. هنگامی که غلظت یون کلسیم در پلاسما کمتر از حد نرمال باشد غده پاراتیروئید PTH بیشتری ترشح می کند این هورمون از یک سو موجب انتقال کلسیم از بافت استخوای به جریان خون می شود از سو دیگر موجب جذب دوباره کلسیم در روده و کلیه و همچنین دفع بیشتر فسفات در کلیه می شود. علاوه بر مواد گفته شده PTH باعث سنتز کلسی تریول(شکل فعال ویتامین D) در کلیه ها می شود.

غده پاراتیروئید:

پاراتیروئید از 4 غده کوچک مجموعاً به وزن 5% تا 3% گرم تشکیل شده است این غده ها یا در قسمت خلفی تیروئید قرار گرفته اند و یه آن متصل اند و یا زیر آن قرار گرفته است و PTH را تولید می کند.

ساختمان شیمیاییPTH :

این مولکول پپتید ساده است با وزن مولکولی 9500 که از 84 اسید آمینه تشکیل شده است که فعالیت زیستی آن مربوط به ردیف اسید آمینه های 34-1 در انتهای آمینوی آن است و اسید های آمینه ردیف 34-25 برای پیون یافتن با پروتئین پذیرنده(گیرنده) ضروری است.

اثر هورمونPTH در بافت استخوانی:

سریع ترین اثر PTH در بافت استخوانی کاهش غلظت یون کلسیم در فضای اطراف سلولی و افزایش کلسیم داخل سلول است از این رو به نظر می رسد که پیک داخل سلولی PTH یون کلسیم است. افزایش غلظت کلسیم در داخل سلول موجب فعال شدن سنتز RNA در داخل سلولهای استخوانی و سنتز آنزیم هایی می گردد که در واکنش های تجزیه و تحلیل استخوان ها دخالت دارند. احتمالاً کلسیم از طریق پیوند یافتن با کالمودولین انجام می پذیرد تجربه نشان داده است که فقدان کلسیم خارج سلولی باعث افزایش AMP  cمی گردد. بدون اینکه در سرعت تحلیل استخوانی اثر داشته باشد.

اثر هورمون در کلیه:

در کلیه PTH در جذب و دفع چندین یون معدنی نقش دارد و سنتز کلسی تریول را تنظیم می کند. در شرایط طبیعی بیش از 90% کلسیم باز جذب می شود ولی تحت اثر PTH بیش از 98% از آن باز جذب می شود همچنین باعث کاهش باز جذب فسفات می شود. علاوه بر این PTH از دفع سدیم،پتاسیم و بیکربنات جلوگیری می کند.

اثرPTH بر روده:

در روده PTH به طور مستقیم اثری در انتقال کلسیم به داخل سلولهای مخاطی روده ندارد ولی با نقشی که در سنتز کلسی تریول دارد به طور غیر مستقیم در جذب روده ای نقش دارد