محقق : داود افریده-پزشکی
هورمون رشد : Growth Hormone
غلظت هورمون رشد در بافت هيپوفيزي 15-5 mg/g يعني خيلي بيشتر از غلظت ساير هورمون هاي هيپوفيزي است كه غلظت آنها از حدود چند ميكروگرم تجاوز نمي كند . از نظر ساختماني هورمون رشد پپتيد ساده اي است با وزن ملكولي 22000 كه داراي 191 اسيد آمينه است.
خواص فيزيولوژيك و بيوشيميايي :
هورمون رشد از عوامل ضروري براي رشد طبيعي بدن و متابوليسم كربو هيدرات ها ، چربي ها ، پروتئين ها و مواد مصرفي است .
الف ) رشد بدن : چنانچه پيش از اين اشاره شد اثرات اين هورمون در رشد بدن با دخالت پروتئين واسطي به نام فاكتور رشد شبه انسولين (IGF-I ) و يا سوماتندين C انجام مي پذيرد . اين پروتئين واسط از خانواده ژن فاكتورها ي شبه انسولين و از نظر ساختماني شبيه پروانسولين است . و پپتيد مشابه ديگري به نام IFG-II در پلاسماي خون انسان وجود دارد كه يك عامل محرك تكثير سلولي محسوب مي گردد. IGF-I داراي 70 اسيد آمينه و IGF-II 67 اسيد آمينه دارد . غلظت پلاسمايي IGF –II دو برابر IGF –I است با وجود اين به نظر مي آيد كه واسط اصلي در انجام اثرات هورمون رشد همان IGF-I مي باشد زيرا تجربه نشان مي دهد افرادي كه داراي مقدار كافي فاكتور IGF-II بوده ولي دچار نقصان IGF-I مي باشند كوتاه قد مانده و بدن رشد طبيعي ندارد ( pigmies).
ب ) متابوليسم پروتئين ها : هورمون رشد سرعت انتقال اسيدهاي آمينه به داخل سلول هاي عضلاني را زياد مي كند و مستقيماً نيز داراي اثر فعال كننده پروتئين ها است . اين گونه اثرات هورمون رشد با انسولين مشابهت دارد .
ج ) متابوليسم كربوهيدرات ها : در متابوليسم كربوهيدرات ها هورمون رشد اثري مخالف انسولين دارد . افزايش گلوكز خون پس از تزريق هورمون رشد نتيجه دونوع اثرات ، يكي صرفه جويي در مصرف آن در بافت هاي محيطي و ديگري افزايش فعاليت واكنش هاي نوسازي گلوكز در كبد . علاوه براين هورمون رشد در كبد يا فعال كردن واكنشهاي نوسازي گلوكز از منشاء اسيدهاي آمينه ذخيره گليكوژن ها را نيز افزايش مي دهد .
