دزآزما

این غده قهوه‌ای ـ قرمز پر عروق در جلوی گردن در سطح پنجمین مهره گردن تا اولین مهره سینه قرار دارد این غده لوبهای راست و چپ دارد که توسط بخش باریکی موسوم به تنگه به یکدیگر مربوط می‌شوند. وزن آن معمولاً 25 گرم می باشد.

بافت‌شناسی

بافت تیروئید از هزاران فولیکول تشکیل شده است که حاوی گوی‌هایی پوشیده از اپی‌تلیوم ساده می‌باشند که در داخل مجرای آنها یک ماده ژلاتینی بنام کلوئید (colloid) وجود دارد. غشای سلولی بخش قاعده‌ای سلولهای فولیکولی غنی از گیرنده‌های ویژه تیروتروپین است.یک نوع سلول دیگر بنام سلول پارافولیکولر یا سلول C نیز بعنوان بخشی از اپیتلیوم فولیکول یا بعنوان توده‌های سلولی جداگانه در میان فولیکولهای تیروئیدی، یافت می‌شود. سلولهای پارافولیکولر، بزرگتر از سلولهای فولیکولر تیروئید بوده و خاصیت رنگ‌پذیری کمتری نسبت به آنها دارند. این سلولها عامل تولید و ترشح کلسی تونین (calcitonin) می‌باشند

تشکیل و ترشح هورمونهای تیروئید :هورمونهای اصلی غده تیروئید شامل تیروکسین- تری یدو تیرونین و کلسیتونین می‌باشد. تیروکسین و تری ید و تیرونین حاوی ید هستند.

تیروگلوبولین

تیروکسین و تری یدوتیرونین در بخش کلوئید از یددار شدن (Iodination) مولکولهای تیروزین تشکیل دهنده تیروگلوبولین ساخته می‌شوند. تیروگلوبولین دارای 123 اسید آمینه تیروزین می‌باشد ولی تنها بین 4 تا 8 اسید آمینه در تشکیل هورمون دخیل هستند. تیروگلوبولین بوسیله سلولهای تیروئید ساخته شده و بوسیله اگزوسیتوز گرانولهایی که حاوی پراکسیداز هستند به کولوئید ترشح می‌شود.

سنتز هورمونهای تیروئیدی شامل مراحل زیر است:

1- به دام افتادن ید (Iodide trapping)

تیروئید با انتقال فعال ید Iodide از خون به کولوئید آن را تغلیظ می‌کند. این مکانیسم بدام افتادن ید نامیده می‌شود

2- اکسید شدن ید

ید داخل تیروئید اکسیده می‌شود یعنی از فرم Iodide به Iodine درمی‌آید سپس به دو تا سه جایگاه در مولکول تیروزین می‌چسبد.

تنظیم ترشح هورمونهای تیروئید

عمل تیروئید بوسیله هورمون هیپوفیزی TSH کنترل می‌شود. ترشح TSH بوسیله TRH افزایش می‌یابد و  و  با مکانیسم فیدبک منفی آن را مهار می‌نمایند. ترشح TSH بوسیله گرما و استرس کاهش و توسط سرما افزایش می‌یابد. TSH موجب افزایش Iodide binding، ساخت  و ، ساخت ید و تیروزینها، ترشح تیروگلوبولین به کولوئید و اندوسیتوز کولوئید می‌شود. هر زمان تحریک TSH طولانی گردد، تیروئید بطور محسوسی بزرگ می‌شودTSH.با اتصال به گیرنده مربوطه بر روی سلولهای فولیکولرتیروئید تمامی مراحل سنتز هورمونهای تیروئید را تحریک می‌نماید. این گیرنده می‌تواند توسط اتصال عوامل محرک دیگری غیر از TSH نیز تحریک شود.

اندازه‌گیری هورمون‌های تیروئیدی

سطح TSH در پاسخ به تغییرات  و  آزاد، تغییر می‌کند، پس ابتدا باید مشخص گردد که آیا TSH، طبیعی مهار شده یا افزایش یافته است.جز در موارد نادر، طبیعی بودن سطح TSH ، اختلال اولیه عملکرد تیروئید را رد می‌کند.روش‌های ایمونورادیومتریک (IRMAs) قادرند، سطوح پائین میزان طبیعی را از مقادیر مهار شده TSH که در تیروتوکسیکوز دیده می‌شوند افتراق دهندبرای مقادیر کاربردی حساسیت حداقل mU/L1/0 کافی است.

غیرطبیعی بودن TSH باید به وسیله اندازه‌گیری سطح هورمون تیروئید در گردش پیگیری شود.