نام ارائه دهنده : زهرا فلاح(9011727026)
رشته :علوم آزمایشگاهی(مهر90)
خلاصه تحقیق:
جزء پروتئین های دسته یآلفا-دو-گلوبولین قرار گرفته است.وزن مولکولی آن در انسان تقریبا ۹۰KD است.دارای ۲جفت زنجیره ی آلفا وبتا است که توسط پلهای دی سولفید به هم متصل هستند.نیمه ی عمر آن قریب ۵روز است .هاپتوگلوبین یکی از پروتئین های فاز حاد است و میزان پلاسمایی آن در وضعیت های التهابی مختلف بالا میرود.
هاپتوگلوبین به هموگلوبین متصل می شود ونوعی کمپلکس محکم غیر کوالانسی Hb-Hpمی سازد.مقدار هاپتوگلوبین هر دسی لیترپلاسمای انسان ظرفیت اتصال به ۴۰تا۱۸۰میلی گرم هموگلوبین را دارد.هموگلوبین آزاد از گلومرولها می گذرد،وارد توبولها می شود ومعمولا در آنجا رسوب می کند.اما کمپلکس Hb-Hpبه حدی بزرگ است که نمی تواند از گلومرول بگذرد.لذا به نظر می رسد وظیفه ی هاپتوگلوبین جلوگیری از اتلاف هموگلوبین آزاد از راه کلیه باشد.این کار باعث حفظ آهن ارزشمند موجود در هموگلوبین می شود تا از دسترس بدن خارج نشود.
ساختار بیوشیمیایی هاپتوگلوبین:
هاپتوگلوبین(HP) یک گلیکوپروتئین پلاسمایی)آلفا گیکوپروتئین) است که با هموگلوبین (Hb)خارج سلولی ایجاد کمپلکس(HP-Hb) میکند, اتصال موجود دراین کمپلکس از نوع غیرکوالان محکم می باشد. هاپتوگلوبین در کبد سنتز میشود واز چهار زنجیره پپتیدی تشکیل شده است که توسط پیونهای دی سولفیدی به دو جفت متصل شده اند. هر مونومر HP-1به حداکثر دو دیمر HPab(یا هم ارز یک مولکول HP) متصل میشود.زنجیره بتای HPبه زنجیره آلفای HP متصل میشود.میزان هاپتوگلوبین موجود در پلاسمای انسان به میزانی است که ظرفیت اتصالی آن دردامنه 40mgتا180mgهموگلوبین در هردسی لیتر میباشد.حدود10% هموگلوبین که هر روز تجزیه می گردد,به داخل خون آزاد میشود و بنابراین خارج سلولی است.بقیه 90% در داخل گلبول های قرمز پیر وآسیب دیده وجود داشته که توسط سلولهای سیستم هیستیوسیتیک تخریب می گردد.جرم مولکولی هموگلوبین حدود65KDa میباشد,درحالی که جرم مولکولی ساده ترین شکل هاپتوگلوبین پلی مورفیکHb-HP موجود در انسان,حدود90KDa میباشد بنابراین کمپلکس Hb-HP دارای جرم مولکولی تقریبی 155KDaاست.
هاپتوگلوبین انسانی به سه شکل پلی مورفیک وجود دارد که HP1-1وHP2-1وHP2-2 نامیده می شود.در الکتروفورز بر روی ژل نشاسته, HP1-1 به صورت یک باند مجزا حرکت نموده در حالیکه HP21وHP2-2 الگوی باندی مخلوطی را نشان می دهند,دو ژن که به صورت HP1 وHP2 نمایش داده میشوند,این سه فنوتیپ را به وجود می آورند.HP2-1فنوتیپ هتروزیگوت بیان این ژنها می باشد.ارتباط بین پلی مورفیسم هاپتوگلوبین وشیوع بسیاری از بیماری های التهابی مطرح شده است.
بیوشیمی وعملکرد:
هموگلوبین آزاد از گلومرول کلیه عبور نموده,وارد توبولها شده وتمایل دارد در داخل توبولها رسوب کند(این حالت ممکن است به دنبال انتقال خون ناسازگار مشاهده گردد که طی آن میزان هموگلوبین آزاد شده بیشتر از ظرفیت هاپتوگلوبین برای اتصال به هموگلوبین میباشد) هرچندکمپلکسHb-HP آنقدر بزرگ است که از گلومرول ها عبور نمیکند بنابراین به نظر میرسد نقشHP در جلوگیری از دفع کلیوی هموگلوبین آزاد می باشد.به این طریق آهن با ارزش موجود در هموگلوبین حفظ می گردد که در غیر این صورت می توانست از بدن خارج گردد.HPهمچنین یک عامل باکتریواستاتیک طبیعی برای باکتری های نیازمند آهن نظیر(Escherichia)است که مانع استفاده این ارگانیسم از آهنHb میشود.
اهمیت بالینی:
غلظت HPباهورمون های کورتیکواستروئیدی وبسیاری ازNSAIDافزایش می یابد.غلظت HPدر بعضی از سندروم های از دستسندروم نفروتیک ,در افراد دارای HP2-1وHP2-2بالا می رود. انسداد صفراوی در غیاب بیماری هپاتوسلولار شدید با تغییرات چشمگیر لیپید و افزایش غلظت HPهمراه است.
افتHPمعمولا حساس ترین شاخص آزمایشگاهی همولیز است وشاخص هایی که به دنبال آن می آیند عبارتند از افت هم-هموپکسین یا هموپکسین و وجود متهماگلوبولینمی,هموگلوبینوری,یا هردو آنها.استروژن ها سنتزHPرا کاهش می دهند.اکثر انواع بیماری های هپاتوسلولار حاد یا مزمن,ازجمله هپاتیت ویروسی حاد وسیروز به همراه یرقان,به واسطه تغییر متابولیسم استروژن علاوه بر افزایش تخریب گلبول های قرمز,غلظتHPکاهش می یابد.مقادیر پایین هاپتوگلوبین در بیماران مبتلا به کم خونی همولیتیک یافت میشود.علت این مقادیر پایین آن است که بر خلاف نیمه عمر حدود 5روز برای هاپتوگلوبین نیمه عمر کمپلکس HP-Hbحدود90دقیقه است واین کمپلکس سریعا توسط سلولهای کبدی از گردش خون برداشت میگردد.بنابراین وقتی هاپتوگلوبین به هموگلوبین اتصال می یابد,حدود80 برابر سریع تر لز حالت طبیعی از گردش خون پاک میشود بدین ترتیب در حالاتی که هموگلوبین بطور پیوسته از گلبول قرمز خون آزاد می گردد,مثل کم خونی همولیتیک, میزان سریعا کاهش می یابد.هاپتوگلوبین یک پروتئین فاز حاد است وافزایش مقدار پلاسمایی آن در انواع مختلفی از حالات التهابی مشاهده میشود.
ملاحظات آزمایشگاهی:
روش سنتی اندازه گیریHPبه این صورت بود که پس از مخلوط کردن سرم با مقدار زیادی هموگلوبین آزاد,غلظتHPباسنجش فعالیت پراکسیداز اندازه گیری میشد این روش موسوم به ظرفیت اتصال به هموگلوبین (BC)مشهر بود.به طور متوسط{HP}={HPBC}.1/5 بسته به فنوتیپ فرد,تقریبا1/5MgHP به1MgHb متصل میشود.
روشهای ایمنوشیمیایی امروزی,سنجش های انتخابی برای کاربردهای بالینی هستند زیرا سریع بوده و به آسانی به صورت اتوماتیک در می آیند به دلیل اختلاف در اندازه مولکولی و سرعت انتشار متناظر با آن تکنیکهای انتشار ژلی نظیر ایمونودیفیوژن شعاعی(RID)باتوجه به فنوتیپ فرد نیازمند اصلاح هستند و در نتیجه وقتگیر و مشکل میباشد.ایمونواسی هایی که در محلول انجام میشوند(نظیر نفلومتری وتوربیدومتری)به میزان کمی تحت تآثیر اندازه مولکولی قرار میگیرند ولی این اختلافات نسبتا ناچیز است.
منابع تحقیق:
Tietz fundamentals of clinical chemistry, 6th edition, Burtis, Ashwood, Bruns. 2008. Elsevier,WB Saunders)
-Henry’s Clinical Diagnosis & Management By Laboratory Methods. 21st edition. Richard A. McPherson, MD and Matthew R. Pincus, MD, PhD. 2006. Elsevier (WB Saunders).
-3Harpers biochemistry. Robert K. Murray, Daryl K. Granner, Peter A. Mayes, Victor W Rodwel. McGraw-Hill.
