مهسا سپه وندی، رشته پزشکی
آنزیم ها رابر اساس نوع واکنش طبقه بندی می کنند.نام رایج اکثر آنزیم ها نیز معرف واکنشی است که کاتالیز می کنند، به علاوه پسوند –از ، مثلا دهیدروژناز ها اتم های هیدروژن را بر می دارند، پروتئازها پروتئین ها را هیدرولیز می کنند، و ایزومرازها اشکال فضایی هندسی را باز ارایی می کنند، اسامی تغییر دهنده دیگری نیز ممکن است پیش از نام بیایند که نشانگرسوبسترا (مثل گزانتین اکسیداز)، منبع آنزیم ( مثل ریبونوکلئاز لوزالمعدی)، تنظیم آن (مثل لیپاز حساس به هورمون)، یا خصیصه ای از مکانیسم اثر آن (سیستئین پروتئاز) هستند. هنگام لزوم برای افتراق بین اشکال متعدد آنزیم ها از الفبا یا شماره گذاری آن ها استفاده می شود.
اتحادیه بین المللی بیوشیمیست ها (International Union of Biochemists) برای رفع ابهامات سیستمی پیچیده اما شفاف را برای نامیدن آنزیم ها ابداع کرد. هر آنزیم در سیستم IUB (International Union of Biochemists) نام و شماره منحصر به فردی دارد که نشانگر نوع واکنش کاتالیز شونده و سوبسترا های دخیل در آن است.بر این اساس آنزیم ها را به شش دسته تقسیم کرده اند:
Class 1
اکسیدوردوکتازها(oxidoreductase)
واکنش های اکسیداسیون و احیا را کاتالیز می کنند و شامل:
اکسیدازها : اکسیژن را به عنوان دریافت کننده الکترون به کار می برند اما اکسیژن را به مولکول سوبسترا اضافه نمی کنند.
دهیدروژنازها:از مولکول های دیگری به غیر از اکسیژن(مانند NAD) به عنوان دریافت کننده الکترون استفاده می کنند.
اکسیژناز ها: مستقیما اکسیژن را به سوبسترا ها اضافه می کنند.
پراکسیداز ها: پراکسید هیدروژن را به عنوان دریافت کننده الکترون به کار می برند.
CLASS 2
ترانسفراز ها (Transfrase)
انتقال اجزایی همچون گلیکوزیل، متیل و فسفریل را کاتالیز می کند و شامل:
متیل ترانسفراز ها : واحد های یک کربنه را بین سوبسترا ها منتقل می کنند.
آمینو ترانسفراز ها: NH2 را از یک اسید امینه به یک کتواسید منتقل می کند.
کیناز ها : فسفات را از ATP به یک سوبسترا منتقل می کنند.
فسفریلازها: PO3 را از یک فسفات غیر الی به یک سوبسترا منتقل می کنند.
CLASS 3
هیدرولاز ها(Hydrolase)
تجزیه هیدرولیزی پیوند های C-C , C-O , C-N و سایرین را کاتالیز می کند و شامل:
فسفاتاز ها : سبب حذف فسفات از یک سوبسترا می شوند.
فسفودی استراز ها : سبب شکست پیوند های فسفودی استر در اسید های نوکلئیک می شوند.
پروتئاز ها : سبب شکست پیوند آمیدی در پروتئین ها می شوند.
CLASS 4
لیاز ها(Lyase)
تجزیه ی C-C , , C-O C-N و سایر پیوند ها را با حذف اتم و به جای گذاشتن پیوند دو گانه کاتالیز می کنند و شامل:
دکربوکسیلاز ها :در اثر واکنش های حذفی سبب تولید CO2 می شوند.
آلدولولاز: در اثر واکنش های حذفی سبب تولید آلدئید ها می شوند.
سنتتاز: دو مولکول را بدون دخالت ATP به یکدیگر متصل می کنند.
CLASS 5
ایزومراز ها(Isomerse)
تغییرات هندسی و ساختمانی درون یک مولکول واحد را کاتالیز می کنند و شامل :
راسمازها : سبب تبدیل ایزومر های D و L به یک دیگر می شوند.
موتاز ها: سبب جا به جایی گروه ها در بین اتم های یک مولکول می شوند.
CLASS 6
لیگاز ها(Lygase)
واکنش به هم پیوستن مولکول به همراه هیدرولیز ATP را کاتالیز می کند و شامل:
کربوکسیلاز ها:CO2 را به عنوان سوبسترا به کار می برند
سنتتاز ها: با واسطه ATP. سبب اتصال دو مولکول می شوند.
