دزآزما

 مرتضی سعیدی

متن کامل تحقیق

پانکراس (لوزالمعده)

. پانکراس یک عضو مترشحه حساس و باریک و تقریبا بیضوى است که در ناحیه خلف شکم قرار دارد و به صورت افقى در مجاورت دوازدهه (اثنى عشر) و معده و طحال و کلیه چپ قرار گرفته است. مجراى اصلى پانکراس به نام «مجراى ویرسونگ» پس از اتصال مجراى مشترک صفراوى به دوازدهه متصل مى شود. وظیفه پانکراس به دو بخش برون ریز و درون ریز (جزایر لانگرهانس) تقسیم بندى مى شود.

قسمت مترشحه خارجی لوزالمعده

این قسمت در لوزوالمعده از نوع خوشه‌ای مرکب است که از آسینیهای ترشحی و مجاری تشکیل یافته است. ترشحات آسینی شامل آب ، یونها ، بی‌کربنات و آنزیمهای گوارشی مانند تریپسینوژن ، کیموتریپسینوژن و کربوکسی پپتیداز ) برای مواد پروتئینی( ، ریبونوکلئاز ، دزاکسی ریبونوکلئاز ) برای اسیدهای نوکلئیک( ، لیپاز و فسفولیپاز) برای مواد چربی( ، آمیلاز )برای مواد قندی) و الاستاز می‌باشد.

سلولهای جزایر لانگرهانس

• سلولهای آلفا یا A ، که حدود 20 درصد سلولهای جزایر لانگرهانس را تشکیل می‌دهند و هورمون گلوکاگن ترشح می‌کنند.
• سلولهای بتا یا B ، که حدود 70 درصد سلولهای جزایر لانگرهانس را تشکیل می‌دهند و هورمون انسولین ترشح می‌کنند.
• سلولهای دلتا یا D ، حدود 10 – 5 درصد از سلولهای جزایر لانگرهانس را تشکیل می‌دهند و هورمون سوماتواستاتین ترشح می‌کنند.
• سلولهای F ، حدود 2 – 1 درصد سلولها را تشکیل داده و پلی‌پپتیدی به نام پلی‌پپتید پانکراسی ترشح می‌کنند که ترشحات خارجی پانکراس ، مخصوصا بی‌کربنات را کنترل می‌کند.
• · معدودی سلول از نوع سلولهای APUD نیز در پانکراس یافت می‌شوند که عواملی مانند “مولتی‌لین” و سروتونین ترشح می‌کنند.

انسولین

انسولین مولکول کوچکی است. انسولین انسانی دارای وزن مولکولی 5808 و متشکل از  دو زنجیره اسیدآمینه که توسط پیوندهای دی­سولفید به هم متصل شده اند. در صورتی که این دو زنجیره از هم جدا شوند فعالیت مولکول انسولین از بین می رود.

اثرات بیوشیمیایی انسولین:

1. جلوگیری از تجزیه گلیکوژن به گلوکز
2. تسهیل ورود گلوکز به سلول‌های بدن و ساخته شدن گلیکوژن.
3. افزایش مصرف قند.
4. تبدیل گلوکز اضافی کبد به اسیدهای چرب
5. مهار گلوکونئوژنز(چرخه ساخت گلوکز) در کبد.
6. تبدیل اسیدهای چرب به تری‌گلسیرید و ذخیره کردن آن‌ها در بافت چربی.
7. جلوگیری از تجزیه تری‌گلسیریدها.
8. کمک به انتقال فعال اسیدآمینه به درون سلول
9. کمک به ساخته شدن یا سنتز پروتئین‌ها و جلوگیری از تجزیه آن‌ها.

گلوکاگون و اعمال آن

گلوکاگون مانند انسولین پلی پپتیدی بزرگ است و وزن مولکولی آن 3485 است و متشکل از یک زنجیره با 29 اسید آمینه است. این هورمون هم مانند انسولین به صورت پیش ساز ساخته شده و پس از تغییر و تحولاتی به هورمون بالغ تبدیل میشود.  به دنبال تزریق گلوکاگن خالص به حیوان، هیپرگلیسمی شدید ایجاد میشود. تنها (g/kg) 1 گلوکاگون میتواند ظرف حدود 20 دقیقه غلظت گلوکز خون را حدود mg/dl20 بالا ببرد (یعنی 25% افزایش). به همین خاطر گلوکاگون را هورمون هیپرگلیسمیک هم مینامند.

گلوکاگون عکس انسولین عمل می‌کند

1. تجزیه گلیکوژن به گلوکز را در کبد افزایش می‌دهد.
2. گلوکونئوژنز را تسهیل می‌کند.
3. پروتئین‌های بافت‌ها را تجزیه کرده و اسیدهای آمینه را به کبد وارد می‌کند.
4. مصرف اسیدهای چرب برای تولید انرژی را افزایش می‌دهد.
5. ترشح صفرا را افزایش می‌دهد.
6. ترشح اسید معده را کاهش می‌دهد.
7. قدرت قلب را افزایش می‌دهد.