تحقیق خانم بهاره احمدپناه …
خلاصه:
تخمدان ها دو وظیفه اصلی تولید سلول جنسی ماده (تخمک) و سنتز و ترشح هورمون های جنسی استروژن و پروژستین ها دارند. مهم ترین استروژن ، هورمون استرادیول و مهم ترین پروژستین ، هورمون پروژسترون است.
فقط سه استروژن 17 بتا استرادیول، استرون و استریول با مقادیر قابل ملاحظه ایی در پلاسمای زن وجود دارند. استروژن اصلی مترشحه از تخمدان ها 17 بتا استرادیول است و از آن جا که قدرت استروژنی بتا استرادیول 12برابر استرون و 80 برابر استریول است، اثر استروژنی بتا استرادیول چندین برابرمجموع آثار دو هورمون دیگر است و به خاطرهمین، بتا استرادیول به عنوان استروژن اصلی در نظر گرفته می شود.
این هورمون ها در تخمدان ها به طور عمده از کلسترول مشتق از خون و تا حدودی مختصرهم از استیل کوآنزیمA ساخته می شوند که چندین مولکول آن می توانند با یکدیگر ترکیب شده و هسته استروئیدی مناسب را تشکیل دهند.تحت تاثیر آنزیم های منواکسیژناز و دسمولاز پرگننلون تشکیل می شود و توسط آنزیم 3 بتا ال دهیدروژناز و آنزیم ایزومراز، پروژسترون از پرگننلون به وجود می آید. در صورتی که تستوسترون تولید شده از پرگننلون از طریق یکی از دو راه سوبسترای آروماتاز باشد (در تخمدان ها) استرادیول و در صورتی که آنروستن دیون سوبسترای این آنزیم باشد (خارج از تخمدان ها) استرون تولید می شود.
استریول نیز از استرادیول و استرون به ترتیب توسط کربوکسیلاسیون و هیدورکسیلاسیون تولید می شود.
ترشح هورمون های استروئیدی جنسی توسط هیپوتالاموس و هیپوفیز کنترل می شود. استروژن ها و پروژسترون به طور عمده به صورت چسبیده به آلبومین پلاسما و گلبولین های ویژه متصل شونده به استروژن و گلبولین های اختصاصی گیرنده پروژسترون در خون حمل می شوند. ابتدا هورمون از پروتئین حامل پلاسمایی جدا می شود. سپس استروئید آزاد با عمل انتشار از غشای دو لایه لیپیدی، عبور کرده و وارد فضای سیتوپلاسمی سلول هدف می شود. سپس هورمون به گیرنده خود(موجود در سیتوپلاسم) متصل می شود و باعث تغییر شکل فضایی و فعال شدن گیرنده پروتئینی و در نتیجه، آزاد شدن پروتئین های متصل و در معرض قرار گرفتن اسیدهای آمینه با بار مثبتی که در دومن متصل شونده به DNA متصل شده و به صورت homodimer ، DNA را برای جایگاه های پذیرنده (عناصر پاسخ دهنده به هورمون ) با میل ترکیبی بالا جست و جو می کند. کمپلکس هورمون – رسپتور به عناصر پاسخ دهنده هورمونی در DNA متصل شده و این مجموعه هورمون، گیرنده سیتوپلاسمی و پروتئین های غیر هیستونی در هسته، سبب برهنه شدن DNA و افزایش رونویسی می شود و mRNA جدید به سیتوپلاسم منتقل شده و عمل ترجمه و پروتئین سازی انجام می شود. کبد توسط آنزیم هایی استروژن ها را با اسید گلوکورونیک و یا سولفوریک کونژوگه می کند و بدین صورت، به شکل گلوکورونات و یا سولفات در می آیند. و حدود یک پنجم این فرآورده های مزدوجی از راه صفرا و قسمت اعظم باقی مانده آن ها از طریق ادرار دفع می شوند. متابولیت های حاصله از هیدروکیسلاسیون پروژسترون کونژوگه شده به شکل سولفات یا گلوکورونید از طریق ادرار دفع می شوند. فرآورده نهایی و اصلی تجزیه پروژسترون، پرگناندیول استروژن که به صورت نمک سدیم پرگناندیول-20- گلوکورونیک توسط ادرار دفع می شود و حدود 10% از پروژسترون اولیه به این شکل از راه ادرار دفع می شود.
روش های زیادی برای اندازه گیری هورمون ها وجود دارد که شامل روش های بیولوژی- رادیوایمنواسی (RIA )- کروماتوگرافی به ویژه GLC- ایمونو فلورسنت-ELISA- کلریمتری و روش های غیرمستقیم با اندازه گیری متابولیت های حاصله از عمل هورمون ها می باشند.
